Στις ημέρες μας η πάθηση του καρκίνου παρουσιάζει μια εξαιρετικά ανοδική πορεία και σήμερα αποτελεί τη 2η συaχνότερη αιτία θανάτου, πίσω μονάχα από τις καρδιαγγειακές παθήσεις.
Επιπρόσθετα, σύμφωνα με υπολογισμούς του διεθνούς ινστιτούτου κατά του καρκίνου (NCI) 1 στους 3 θανάτους που προκαλούνται από καρκίνο είναι άμεσα συσχετιζόμενοι με τη διατροφή.
Γενικά ο καρκίνος αφορά μία ομάδα ασθενειών, οι οποίες έχουν σχέση με την αφύσικη κυτταρική ανάπτυξη με πιθανότητα εισβολής ή διάδοσης σε άλλα μέρη του σώματος, ανάλογα με το αν ο κυτταρικός – καρκινικός όγκος αποτελεί καλοήθης ή κακοήθης, δηλαδή αν κάνει μεταστάσεις, διασπείρεται, προκαλεί σάρκωμα και τα λοιπά.
Η Αντικαρκινική Διατροφή
Εδώ πέρα όταν λέμε αντικαρκινική διατροφή, εννοούμε περισσότερο τη διατροφή εκείνη που θα διαδραματίσει ρόλο μέσω της πρόληψης, καθώς η διατροφική προσέγγιση σε μια περίπτωση εκδηλωμένου καρκίνου αλλάζει εξαιρετικά.
Ίσως το πιο σοκαριστικό της υπόθεσης είναι πως δεν είναι παρά η διατροφή που οφείλει ο καθένας μας να ακολουθεί, σε ένα πρότυπο κοντά στο μεσογειακό – κρητικό, δηλαδή μια διατροφή πλούσια σε λαχανικά, φρούτα, χόρτα, ελαιόλαδο, καρυκεύματα και βότανα
Ο κύριος λόγος αρωγής των παραπάνω δεν είναι παρά η υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά συστατικά που βοηθούν στην καταπολέμηση των ελευθέρων ριζών, αλλά και ισχυρότατα φυτοχημικά που μόλις τα τελευταία χρόνια έχουν έρθει στο επίκεντρο της επιστημονικής έρευνας.
Οι ελεύθερες ρίζες είναι από τους σπουδαιότερους καρκινικούς παράγοντες, μέσω δημιουργίας αστάθειας στα κύτταρα, αποσπώντας ηλεκτρόνια από αυτά.
Βέβαια, υπάρχει πλειάδα επιπρόσθετων τροφών με παρόμοιες λειτουργίες, ωστόσο για την οικονομία του άρθρου επισημάνθηκαν μερικές μονάχα. Υπενθυμίζουμε πως αυτή η αντικαρκινική δράση συναντάτε στις φυτικές τροφές και προϊόντα, όπως φρούτα και βότανα.
Η Καρκινική Διατροφή
Εδώ σχετικά σύντομα θα αναδείξουμε παράγοντες της διατροφής που προωθούν τον καρκίνο, όπως φαίνεται μέσω των σύγχρονων επιστημονικών δεδομένων.
Κρέας: Πρόσφατα αποδείχθηκε πως το κόκκινο κρέας είναι συσχετισμένο με τον καρκίνο του παχέος εντέρου και πιθανότατα και με άλλες καρκινικές μορφές, κάτι ωστόσο που η επιστημονική κοινότητα το υποψιαζόταν πολλές δεκαετίες.
Επεξεργασμένες τροφές: Αυτές περιέχουν πρόσθετα όπως τα γνωστά ΄΄Ε΄΄ και συντηρητικά, με καρκινογόνο δράση πολλές φορές, όχι πάντα όπως πιστεύουμε, καθώς ορισμένα μονάχα συσχετίζονται. Παραδείγματα το νιτρικά και νιτρώδη (συντηρητικά σε ζωικά προϊόντα) και η χρωστική Allura RedAC (Ε129), συγχρόνων με καρκινογόνο δράση. Τα συναντάμε συνήθως σε επεξεργασμένες τροφές όπως τα αλλαντικά.
Τεχνητά γλυκαντικά: Ορισμένα, όπως το κυκλαμικό οξύ, ασπαρτάμη και ζαχαρίνη, έχουν μελετηθεί με αποτέλεσμα να φανεί μια καρκινογόνος επιδράση στα πειραματόζωα (υπάρχουν σε γλυκά και κυρίως αναψυκτικά χαμηλών ή μηδέν θερμίδων).
Γάλα: Ολοένα και πληθαίνουν οι μελέτες που το συσχετίζουν με τον καρκίνο. Π.χ Οι πρωτεΐνες των γαλακτοκομικών έχουν αποδειχθεί πως αυξάνουν τα επίπεδα της πρωτεΐνης IGF-1 (αυξητικός παράγοντας ινσουλίνης). Αυξημένα επίπεδα IGF-1 εμπλέκονται σε πλειάδα καρκίνων, αν η έκκριση της δεν είναι αυστηρά ελεγχόμενη. Όπως επίσης, η υψηλότερη πρόσληψη γαλακτοκομικών προϊόντων έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του προστάτη και των ωοθηκών.
Προσοχή λοιπόν στα ΄΄καμμένα΄΄
Επεξεργασμένα πολυακόρεστα λάδια και τροφές σε υψηλές θερμοκρασίες: Τα λάδια τύπου ηλιέλαιου και αραβοσιτέλαιου, σε υψηλές θερμοκρασίες τηγανίσματος, όπου έρχονται σε επαφή με μεγάλες ποσότητες οξυγόνου, δημιουργούν τις ελεύθερες ρίζες, οι οποίες ευθύνονται για διάφορους καρκίνους και ασθένειες. Επίσης το ψήσιμο και τηγάνισμα του κρέατος και γενικά των τροφών σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες στο βαθμό που δημιουργείται το ορατό ΄΄κάρβουνο΄΄ επάνω τους, είναι καρκινικός παράγοντας (νιτρώδεις ενώσεις και ετεροκυκλικές αμίνες). Γενικά το μαρινάρισμα ως προς το αλάτι, πιπέρι και ρίγανη να γίνεται έπειτα ψησίματος για αποφυγή καψίματος του με τις ανάλογες επιπτώσεις.
Άλλα: Η ζάχαρη φαίνεται να τρέφει τα καρκινικά κύτταρα, τα Γενετικά Τροποποιημένα Τρόφιμα σε πολλές μελέτες συσχετίζονται με τον καρκίνο και τέλος, τα ψάρια υψηλών λιπαρών και μεγέθους (σολομός και ξιφίας) έχουν παρόμοια δράση, λόγω απορρόφησης βαρέων μεττάλων από τις θάλασσες με τα απόβλητα της βιομηχανίας.
Συμπέρασμα
Επιβεβαιώνεται πως μια διατροφή, όπως η μεσογειακή – κρητική, μπορεί να παίξει ουσιαστικότατο ρόλο πρόληψης καρκίνου, με την πλούσια περιεκτικότητα της σε φυτικά προϊόντα και τροφές (Φρούτα, λαχανικά, χόρτα κ.α), όπως επίσης στον αντίποδα με τη χαμηλή ποσότητα ζωικών και επεξεργασμένων προϊόντων με την υποψία καρκινογόνου δράσεως.
Πηγές
Key TJ. Diet, insulin-like growth factor-1 and cancer risk, 2011.
Klement RJ, Kämmerer U. Is there a role for carbohydrate restriction in the treatment and prevention of cancer? Nutr Metab (Lond). 2011;8:75.
R. Weihrauch* & V. Diehl , Artificial sweeteners—do they bear a carcinogenic risk?, 2004.
Sindelar, A. L. Milkowski, Human safety controversies surrounding nitrate and nitrite in the diet, Nitric Oxide, 2012
Ahmed SH, Guillem K et al, Sugar addiction: pushing the drug-sugar analogy to the limit, 2013.
Δημητρούλης Εμμανουήλ, Ποιες τροφές προστατεύουν από τον καρκίνο, 2010.
