Κανείς δε διαφωνεί στο oτι η υγεία των ανθρώπων αποτελεί το ύψιστο αγαθό.
Μπορεί να διασφαλιστεί όμως η υγεία για όλους στον τόπο μας;
Επανειλημμένα μαθαίνουμε για περιπτώσεις πολιτών με προβλήματα υγείας που δεν αντιμετωπίζονται όπως θα θέλαμε γιατί δεν υπάρχει η οικονομική δυνατότητα να αποταθούν στον ιδιωτικό τομέα, ενώ ταυτόχρονα δεν βρίσκουν λύση στον δημόσιο τομέα.
Είναι η οδυνηρή πραγματικότητα στην Κύπρο, ότι ο τομέας της υγείας ή μάλλον ολόκληρο το πακέτο που ονομάζεται κοινωνική πολιτική και εμπεριέχει και το σύστημα υγείας, είναι σε κρίση.
Δυστυχώς η υγεία είναι ένα αγαθό που παράγεται με κόστος, τόσο σε ανθρώπινους πόρους όσο και σε υλικοτεχνικούς (τεχνολογία, υποδομές κοκ.). Όλα αυτά στην Κύπρο καλύπτονται με πόρους του κράτους που προκύπτουν από τη φορολογία, από την ανταποδοτική ιδιωτική ασφάλιση, αλλά το μεγαλύτερο μέρος, από την τσέπη (out of pocket healthcare expenses) του ασθενή.
Τα αποτελέσματα της κρίσης στον τομέα της υγείας είναι ορατά στην απτή καθημερινότητα του πολίτη. Μειωμένη ασφαλιστική κάλυψη στον ιδιωτικό τομέα (πολλές οι εμπειρίες όλων μας από ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες χαμηλής ποιότητας, που δεν καλύπτουν σχεδόν τίποτα), περικοπές επιδομάτων και δαπανών στα άτομα με ειδικές ανάγκες, ελλείψεις ιατρονοσηλευτικού προσωπικού στα νοσοκομεία και εν γένει μειωμένη προσβασιμότητα και λιγότερο ποιοτικές υπηρεσίες υγείας.
Θα πρέπει να αναγνωρίσουμε την ειλικρινή προσπάθεια της κυβέρνησης, του υπουργείου υγείας, του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού τόσο στα δημόσια όσα και ιδιωτικά νοσηλευτήρια, του παγκύπριου ιατρικού συλλόγου, να δημιουργηθεί ένα Γενικό Σχέδιο Υγείας που να παρέχει ανεμπόδιστα και καθολικά υγεία για ολόκληρο τον πληθυσμό. Σύμφωνα με την πρόσφατη κοινή διακύρηξη υπουργείου Υγείας και των Κοινωνικών Εταίρων στο ΓεΣΥ οι εργαζόμενοι, οι συνταξιούχοι και οι εισοδηματίες θα καταβάλλουν στο ταμείο του ΓεΣΥ ποσοστό ύψους 2,65% των εισοδημάτων τους, οι εργοδότες (μεταξύ αυτών και το Κράτος σε ό,τι αφορά τους δημόσιους υπάλληλους) θα καταβάλλουν για λογαριασμό των υπαλλήλων τους ποσοστό 2,9% και το Κράτος θα καταβάλλει για κάθε δικαιούχο του συστήματος ποσοστό 4,7%.
Γιατί όμως αφού υπάρχει συνεχής και ειλικρινής προσπάθεια και έχει εξευρεθεί και η χρηματοδότηση, συνεχώς οδηγούμαστε σε αποτυχία;
Πιστεύω ότι η απάντηση είναι απλή, όσο και αν δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε,
δεν υπάρχουν επαρκείς οικονομικοί πόροι για να υποστηρίξουμε την υγεία για όλους
Μπορούμε να εξοικονομήσουμε πόρους;
Θα μπορούσαμε, αν μειωθούν τα περιστατικά που αποστέλλονται στο εξωτερικό και αντλούν σημαντικούς πόρους, καλύτερη συνεργασία (πληροφοριακή διασύνδεση με διαλειτουργικά συστήματα) ιδιωτικού και δημόσιου τομέα υγείας, δημιουργία ενιαίου ψηφιακού φακέλου ασθενή, μείωση της υπερσυνταγολόγησης στα δημόσια νοσοκομεία και κέντρα υγείας, μείωση της διενέργειας αχρείαστων εργαστηριακών και απεικονιστικών εξετάσεων.
Είναι αρκετή η εξοικονόμηση πόρων για να εξασφαλισθεί υγεία για όλους;
Θεωρώ ότι με τα υπάρχοντα οικονομικά δεδομένα όχι
Πώς θα μπορούσαμε να βρούμε πόρους για να υποστηρίξουμε την υγεία για όλους;
Η λύση είναι προφανής, αλλά έχει πολιτικό κόστος, κυρίως πολιτικό κόστος για να είμαι ακριβοδίκαιος. Αν όμως δεν δοθεί λύση, θα βυθιζόμαστε σε ένα δίχως τέλος φαύλο κύκλο εκπτωτικής πορείας των παρεχόμενων υπηρεσιών -προς ασφαλισμένους και ανασφαλίστους-, και θα δημιουργηθεί ένα σύστημα υγείας που δεν θα καλύπτει ούτε τα απολύτως στοιχειώδη. Τα θύματα της σημερινής κατάστασης προς το παρόν είναι ξεκάθαρα η μικρομεσαία τάξη, και ειδικά αυτός που πληρώνει με πραγματικό χρήμα. Η κοινωνική και οικονομική ελίτ, πάντα βρίσκει τον τρόπο να εξυπηρετείται σε ιδιωτικό αλλά και δημόσιο –κακά τα ψέματα- τομέα. Η λύση για την εξεύρεση πόρων για το γενικό σύστημα υγείας είναι πιστεύω ο λεγόμενος- στην κοινωνική πολιτική «τέταρτος πυλώνας»-, δηλαδή η ασφάλιση σε ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες και θα αφορά την κοινωνική και οικονομική ελίτ. Η δυνατότητα παροχής καλύτερης θέσης – σουίτας, παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών σε αυτούς που έχουν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν, υπηρεσιών αισθητικής φύσης, εξατομικευμένου μενού φαγητού και ξενοδοχειακών υπηρεσιών με επιπλέον χρέωση. Η παροχή σε μεγάλο αριθμό ξένων τουρίστων, επιπλέον υπηρεσιών που θα καλύπτονται από την ασφάλιση υγείας που ήδη έχουν, θα εξασφαλίσει επιπλέον πόρους.
Βασικές, ποιοτικές υπηρεσίες για όλους, επιπλέον υπηρεσίες για αυτούς που μπορούν να πληρώσουν.
Συμπερασματικά θεωρώ ότι θα πρέπει να δούμε ρεαλιστικά τις ανάγκες που θέλουμε να καλύπτει ένα Γενικό Σχέδιο Υγείας, να γίνει ορθολογιστική κατανομή των πόρων και παράλληλα να βρούμε πόρους για να το υποστηρίξουμε από την ιδιωτική ασφάλιση και από υπηρεσίες που θα προσφέρονται σε αυτούς που μπορούν πληρώσουν. Η υγεία είναι πάνω από όλα και χρειάζεται την στήριξη όλων.
