Ζωικό γάλα, οι μύθοι, οι κίνδυνοι και το παράδοξο των Ασιατών

Λέγοντας ζωικό γάλα φυσικά, εννοούμε το πρόβειο, κατσικίσιο και το αγελαδινό. Γενικά ως τροφή μπορεί να θεωρηθεί πλήρης. Στο ένα του ποτήρι (250 ml) παρέχει σημαντικές ποσότητες πρωτεΐνης (7 γρ), υδατανθράκων (12 γρ) και λίπους ( 8 γρ), κυρίως ως κορεσμένο, με 150 θερμίδες. Επίσης παρέχει ασβέστιο κατά 300 mg περίπου (37,5% του εκτιμώμενου Μ.Ο απαίτησης – E.AR), χαμηλά ποσοστά νατρίου, ριβοβλαβίνης (Β2), βιταμίνης D, βιταμίνης Α και μαγνησίου. Ακόμη παρέχει ανοσοσφαιρίνες, η οποίες βοηθούν το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Εδώ μιλάμε για τα ποσοστά του αγελαδινού γάλακτος, αλλά συγκριτικά και με τα άλλα γάλατα δεν υπάρχουν τόσο σοβαρές διαφοροποιήσεις, αν εξαιρέσουμε το μητρικό ανθρώπινο το οποίο είναι υπερπλήρες σε όλα τα στοιχεία.

Το παράδοξο των Ασιατών

Στην Ασία και ειδικά στην Ιαπωνία οι άνθρωποι αποφεύγουν το γάλα και τα γαλακτοκομικά. Ως εκ τούτο σε μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού (κάποιες μελέτες δείχνουν ποσοστό έως 95% στην Ιαπωνία) έχει αναπτυχθεί δυσανεξία στη λακτόζη , περισσότερο λόγω απουσίας γαλακτοκομικών προϊόντων από τη διατροφή. Βέβαια οι άνθρωποι για να προσλαμβάνουν ασβέστιο καταναλώνουν τροφές όπως, φυτικά γάλατα, κόκαλα ψαριών και φύκια¹. Θα περίμενε κανείς λοιπόν να έχουν πολύ υψηλότερα ποσοστά οστεοπόρωσης από την Ευρώπη, καθώς δεν λαμβάνουν την νο1 τροφή με ασβέστιο κατά την άποψη μας. Ωστόσο πολλές επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν χαμηλότερα ποσοστά, δίχως όμως το πρόβλημα της οστεοπόρωσης να είναι και εκεί μικρό^2,3.

Οι κίνδυνοι του γάλακτος

Σύμφωνα με πολλές μελέτες:

• Υψηλότερη πρόσληψη γαλακτοκομικών προϊόντων έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του προστάτη και των ωοθηκών⁴.

• Πρωτεΐνες από το αγελαδινό γάλα ίσως παίζουν ρόλο στην πρόκληση του διαβήτη τύπου Ι, μέσω του μοριακού μιμητισμού¹⁴.

• Σε πολλές χώρες, οι πληθυσμοί που καταναλώνουν περισσότερα γαλακτοκομικά έχουν υψηλότερα ποσοστά σκλήρυνσης κατά πλάκας¹⁵.

• Οι πρωτεΐνες των γαλακτοκομικών έχουν αποδειχθεί πως αυξάνουν τα επίπεδα της πρωτεΐνης IGF-1 (αυξητικός παράγοντας ινσουλίνης). Αυξημένα επίπεδα IGF-1 εμπλέκονται σε πλειάδα καρκίνων, αν η έκκριση της δεν είναι αυστηρά ελεγχόμενη⁵.

• Η γαλακτοκομικές πρωτεΐνες προάγουν τα αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης σε ανθρώπους και ζώα, όπως και την αθηροσκλήρωση στα ζώα^6,7.

• Η κύρια πρωτεΐνη του γάλακτος (καζεΐνη) προωθεί τον καρκίνο μέσω καρκινογόνου ουσίας⁸.

• Η D-γαλακτόζη φαίνεται προ-φλεγμονώδης¹².

• Η υψηλότερη πρόσληψη γάλακτος συνδέεται με την ακμή¹¹.

• Η πρόσληψη γάλακτος φαίνεται να προάγει λοιμώξεις στο αυτί και τη δυσκοιλιότητα⁹.

• Το γάλα είναι ίσως η πιο κοινή αυτο-αναφερόμενη αλλεργιογόνος τροφή στον κόσμο¹¹.

• Ένα μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού δεν μπορεί να αφομοιώσει επαρκώς το γάλα, λόγω δυσανεξίας στη λακτόζη, μια διαδικασία που φυσιολογικά παθαίνουν οι άνθρωποι έπειτα από τον απογαλακτισμό τους³.

• Τα υψηλότερα ποσοστά κατανάλωσης γάλακτος συνδέονται και με υψηλότερη θνησιμότητα¹².

• Η Μεγαλύτερη κατανάλωση γάλακτος ανάλογη με τον αριθμό καταγμάτων και απώλειας οστικής μάζας¹².

• Λόγω της χορήγησης μεγάλων ποσοτήτων αντιβιοτικών στα ζώα και ειδικά στις αγελάδες, ποσοστό περνά και στους ανθρώπους, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ανθεκτικά στελέχη βακτηρίων που δεν καταπολεμώνται με αντιβιοτικά. Μεγάλος κίνδυνος φυσικά για τα βρέφη¹³.

Φυσικά και υπάρχουν μελέτες που κάνουν αντίλογο σε αυτά τα στοιχεία. Εννοείται πως μπορούμε να αναλύσουμε τους κινδύνους το γάλακτος βιοχημικά και αναλυτικότερα, ωστόσο αυτό θα ξέφευγε κάπως από το ρόλο της παρούσας σελίδας. Πάντως φαίνεται ορθότερο ο άνθρωπος να μειώσει την κατανάλωση του γάλακτος σε έναν σημαντικό βαθμό, ως πρόληψη φυσικά στα παραπάνω σοβαρά και εμπεριστατωμένα στοιχεία. Ως προς τα άλλα γαλακτοκομικά  προϊόντα, όπως θα είδε κανείς και στα αποτελέσματα των μελετών που παρουσιάζονται εδώ, υπάρχουν ισχυροί προβληματισμοί ως προς την κατανάλωσης τους. Βέβαια η διαφορετική τους σύσταση σε στοιχεία όπως λακτόζη και γαλακτόζη, μας κάνει να τα θεωρούμε πιο αθώα από το γάλα, ωστόσο θα πρέπει να συνεχίσουμε την έρευνα πάνω τους και να μην τα αποβάλλουμε από τη διατροφή μας τόσο εύκολα, διότι μια τροφή όπως το γιαούρτι έχει κορυφαία πλεονεκτήματα έναντι των άλλων τροφών, όπως τα προβιοτικά που παρέχει.

Είναι και λογικό να σκεφτούμε πως γάλα πίνει κανείς προκειμένου να αναπτυχθεί. Όταν όμως ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία γιατί να την τροφοδοτείς και άλλο; Όπως επίσης γιατί να διαλέγεις και ένα γάλα ξένο προς τον οργανισμό σου; Για αυτό άλλωστε δεν φοβόμαστε και τα μεταλλαγμένα προϊόντα σαν διατροφολόγοι και πολίτες, καθώς έχουν πλειάδα ξένων προς τον οργανισμό μας πρωτεϊνών, τις οποίες δεν γνωρίζουμε πως ακριβώς θα τις αφομοιώσουμε In Vivo;

Γιατί λοιπόν να μην διαλέξουμε τα σίγουρα πιο αθώα γάλατα, όπως τα φυτικά (ρυζιού, αμυγδάλου κ.α.);

Τροφή για σκέψη και μελέτη λοιπόν!

Πηγές: 

1. Iki M , Epidemiology of osteoporosis in Japan, 2012.
2. Fujita T , Osteoporosis in Japan: factors contributing to the low incidence of hip fracture, 1994.
3. Dhanwal D,  Dennison E et al, Epidemiology of hip fracture: Worldwide geographic variation, 2011.
4. Lanou AJ, Should dairy be recommended as part of a healthy vegetarian diet? 2009.
5. Key TJ. Diet, insulin-like growth factor-1 and cancer risk, 2011.
6. Kritchevsky D. Dietary protein, cholesterol and atherosclerosis: a review of the early history, 1995
7. Gardner CD, Messina M et al, Effect of two types of soy milk and dairy milk on plasma lipids in hypercholesterolemic adults,  2007.
8. Youngman LD, Campbell TC. Inhibition of aflatoxin B1-induced gamma-glutamyltranspeptidase positive (GGT+) hepatic preneoplastic foci and tumors by low protein diets: evidence that altered GGT+ foci indicate neoplastic potential. Carcinogenesis 1992;13:1607-13.
9. Spencer EH, Ferdowsian HR, Barnard ND. Diet and acne: a review of the evidence,  2009
10. Caffarelli C, Baldi et al, Cow’s milk protein allergy in children: a practical guide. Italian journal of pediatrics, 2010.
11. Rona RJ, Keil T, Summers C et al. The prevalence of food allergy: a meta-analysis,  2007.
12. Michaëlsson K, Wolk A et al, Milk intake and risk of mortality and fractures in women and men: cohort studies, 2014.
13. American Cancer Society, Recombinant Bovine Growth Hormone, 2014.
14. Dahl-Jorgensen K, Joner G, Hanssen KF. Relationship between cows’ milk consumption and incidence of IDDM in childhood, 1991.
15. Malosse D, Perron H et al, Correlation between milk and dairy product consumption and multiple sclerosis prevalence: a worldwide study. Neuroepidemiology, 1992.