Η κατάθλιψη ως νοσολογική οντότητα είναι γνωστή από την αρχαιότητα, όταν ο Ιπποκράτης, αναφέροντας τους όρους μελαγχολία και μανία απέδιδε την κατάθλιψη σε βιολογικές μεταβολές. Ο όρος μανία αντιστοιχούσε στις λειτουργικές ψυχώσεις, ενώ ο όρος μελαγχολία στις χρόνιες ψυχικές διαταραχές και όχι στη νοσολογική έννοια της κατάθλιψης, όπως έχει διαμορφωθεί έως σήμερα. Επίσης, ο Όμηρος στην Ιλιάδα περιγράφει την αυτοκτονία του Αίαντα ως αποτέλεσμα της λύπης και της κατάθλιψής του. Η ονομασία «Κατάθλιψη» δόθηκε για πρώτη φορά το 166Ο μ.Χ., ενώ η ευρεία χρήση του όρου «Κατάθλιψη» επικράτησε τον 19ο αιώνα μ.Χ. ( Χριστοδούλου, 2005).
Ο όρος κατάθλιψη χρησιμοποιείται πολύ συχνά στην καθημερινότητα όμως πίσω από αυτήν την έννοια υπάρχουν συγκεκριμένα και οριοθετημένα κριτήρια τα οποία ένα άτομο χρειάζεται να πληροί ώστε να διαγνωστεί ότι πάσχει από κατάθλιψη. Σήμερα, η κατάθλιψη αποτελεί την πιο διαδεδομένη, συχνά εμφανιζόμενη ψυχική διαταραχή. Η καταθλιπτική διάθεση, η έλλειψη του ενδιαφέροντος, η κόπωση, η αϋπνία, τα αισθήματα αναξιότητας ή ενοχής, η ψυχοκινητική διέγερση ή επιβράδυνση, ο αυτοκτονικός ιδεασμός, η αδυναμία συγκέντρωσης συνιστούν ορισμένα από τα συμπτώματα που εμφανίζει ένα άτομο όταν αναφέρεται ότι έχει κατάθλιψη (Μάνος 1998).
Η κατάθλιψη ανήκει σε μία κατηγορία διαταραχών που ονομάζονται διαταραχές της διάθεσης ή συναισθηματικές διαταραχές. Σε αυτές υπάρχει διατάραξη του συναισθηματικού στοιχείου του ατόμου καθώς και της αντίληψής του για τον κόσμο γενικότερα. Στις καταθλιπτικές διαταραχές το άτομο παρουσιάζει μια διαφορετική συμπεριφορά από την αναμενόμενη, μια παθολογική διάθεση. Το άτομο που νοσεί μπορεί να επηρεαστεί σε όλες τις πτυχές της συμπεριφοράς του.
Ωστόσο ο ορισμός της κατάθλιψης είναι μία περίπλοκη υπόθεση. Πολλές φορές οι ειδικοί διαφωνούν για τη φύση της κατάθλιψης, όπως και για το αν πρόκειται για ένα βιολογικό ή ψυχολογικό φαινόμενο. Σίγουρα πάντως η κατάθλιψη αποτελεί ένα παγκόσμιο φαινόμενο της ανθρώπινης φύσης από παροδική θλίψη ως βαριά κατάθλιψη. (Κλεφτάρας, 1998).
Πιο συγκεκριμένα η κατάθλιψη ορίζεται ως μία δυσάρεστη συναισθηματική διάθεση του ατόμου στο πλαίσιο μιας παθολογικής θλίψης η οποία συνδυάζεται από σοβαρή μείωση του αισθήματος της προσωπικής αξίας και της συνειδητοποίησης της επιβράδυνσης των ψυχοκινητικών, νοητικών και οργανικών λειτουργιών.
Τα κύρια συμπτώματα που μπορεί να εμφανίσει κάποιος όταν έχει κατάθλιψη, είναι τα εξής:
- Καταθλιπτική διάθεση που διαρκεί το μεγαλύτερο τμήμα της ημέρας Απώλεια της ευχαρίστησης και μείωση του ενδιαφέροντος για δραστηριότητες
- Άγχος παρατηρείται ορισμένες φορές με τη μορφή εσωτερικής δυσφορίας, φόβου, αισθήματος επικείμενου κινδύνου.
- Διαταραχές στον ύπνο.
- Διαταραχές της όρεξης. Συνήθως η κατάθλιψη προκαλεί απώλεια της όρεξης, με πιθανό επακόλουθο την απώλεια βάρους.
- Κόπωση, εξάντληση, απώλεια ενεργητικότητας.
- Έλλειψη ελπίδας, ανησυχία και απαισιοδοξία για το μέλλον.
- Δυσκολία στη συγκέντρωση, τη σκέψη, τη μνήμη και τη λήψη αποφάσεων.
- Αισθήματα και σκέψεις ενοχής, αναξιότητας και χαμηλή αυτοεκτίμηση.
- Εμμονή σε σκέψεις θανάτου και ιδέες αυτοκτονίας. Μερικές φορές το άτομο που έχει κατάθλιψη νιώθει τόσο απελπισμένο που κάνει σκέψεις αυτοκτονίας.
